Galaktozemi diyeti nasıl yapılmalı, nelere dikkat ederek beslenilmeli ve en önemlisi de nelerden sakınılmalı bilinmelidir. Ne kadar dengeli beslenilirse hastalığın ilerlemesi ve sorun olması o kadar az görülmektedir.
Beslenme, yaşamın devam edebilmesi için en temel gereksinimlerden biridir. Alınan besinlerin faydalı olabilmesi, vücuda karışabilmesi ise kimyasal olaylar bütünüyle gerçekleşmektedir. Gerçekleşen bu kimyasal olaylar metabolizma olarak isimlendirilmektedir.
Metabolizmada meydana gelen enzim rahatsızlıklarından biri de galaktozemidir. Hastalık, doğrudan beslenme ile ilgili olduğu için kişilerin doğru diyeti uygulaması hayati önem taşımaktadır.
Metabolizma hastalıklarının birçoğu doğru beslenme ile aşılabilmektedir. Bu noktada birçok hasta galaktozemi tedavisi var mı sorusunun cevabını merak etmektedir. Uzmanlar hastalığın tek tedavisinin doğru diyet olduğunu vurgulamaktadır.
İÇERİK ÖZETİ
Galaktozemi Hastaları Nasıl Beslenmeli?
Galaktozemi hastalığı teşhisi konan kişiler, bebekliklerinden itibaren bu hastalıkla yaşamayı öğrenmektedirler. Doğumdan hemen sonra fark edilen hastalık beslenme çizelgesi planı oluşturularak kontrol altına alınmaktadır.
İçerisinde laktoz ve galaktoz bulunan tüm besinlerin kısıtlanması ise galaktozemi hastalığının engellenmesinin tek yoludur. Var olan hastalık ancak bu kısıtlama ile kontrol altında tutulmaktadır.
Yasaklı olan besinlerin hem yiyecekler hem de içecekler için geçerli olduğu unutulmamalıdır. Aynı zamanda kullanılan diş macunları ve şampuanların da laktoz içerikli olmamasına dikkat edilmelidir.
Bebeği galaktozemi olanlar henüz yolun başında, yetişkin olup hastalığa sahip olanlar ise teşhis konduğu anda dikkat etmeye özen göstermelidir.
Galaktozemi Hastaları Nelerden Uzak Kalmalı?
Galaktozemi hastaları için laktoz en önemli yasaktır. İçerisinde laktoz bulunan tüm besin gruplarının kısıtlanması tavsiye edilmektedir. Bununla beraber hastalığın temel belirtileri arasında yer alan karaciğer yağlanması da diyet kontrolü gerektirmektedir.
Galaktozemi hastalığı olan kişilerin karaciğerini koruması, yaşam kaliteleri açısından önemlidir. Bunun için diyet içinde kesinlikle yağlı besinlerden uzak kalınmalıdır.
Hazır gıdalar, fast food ürünleri ve içerisinde hayvansal yağ bulunduran tüm besinler galaktozemi hastalarının uzak kalması gereken besinler listesinde yerini almaktadır.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Süt ve Süt Ürünleri
Galaktozemi hastalığı teşhisi konan hastaların atacakları ilk adım süt ve süt ürünlerini hayatlarından çıkarmaktır. Süt şekeri olarak bilinen laktoz, süt türlerinin içerisinde yer almaktadır. İnek, keçi, koyun fark etmeksizin tüm hayvanların sütü hastalar için yasaklı kabul edilmektedir.
Hastalık sürecinde yalnızca süt değil içinde süt bulunan tüm besinler diyette yasaklı olarak kabul edilmektedir. Peynir ve yoğurt türleri bu açıdan dikkat gerektirmektedir. Peynir ve yoğurtla beraber kefir, kaymak, ayran da diyette yer almamalıdır.
Bebeklik döneminde galaktozemi hastalığı teşhisi konan bebekler için anne sütü de yasaklılar arasında yer almaktadır. Galaktozemi anne sütünü de yasakladığı için laktozsuz bebek mamalarına başlanması gerekmektedir.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Hazır Gıdalar
Galaktozemi rahatsızlığına sahip olan kişilerin gerek kendileri gerekse çevreleri bu konuda temkinli olmak mecburiyetindedir. Hastaların kaliteli yaşama sahip olabilmeleri için hazır ürünler konusunda da seçici olması gerekmektedir.
Galaktozemi diyetinde, hazır gıdalar arasında da yasaklı olanlar bulunmaktadır. Mayonez, margarin, tereyağı ve krema bunlardan bazılarıdır.
Yasaklı hazır ürünler arasında dondurma, muhallebi, sütlaç, puding, kurabiye, çikolata, gofret, karamel, bisküvi ve krakerler de yer almaktadır. Sayılan besinler hem laktoz bulundurdukları için hem de yağlı oldukları için sakıncalı kabul edilmektedirler. Galaktozemi bebekten yaşlıya kadar herkeste görülebilen bir hastalıktır. Bu nedenle büyük küçük herkesin hazır gıdalar konusunda temkinli olması önerilmektedir.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Sebzeler
Galaktozemi hastaları yalnızca laktozdan değil aynı zamanda galaktozdan da etkilenebilmektedirler. Bu nedenle içerisinde galaktoz bulunduran besinlerin de diyette yasaklı olduğu bilinmektedir.
Yasaklı sebzeler arasında; bezelye, bakla ve taze fasulye yer almaktadır. Ayrıca birçok uzmanın ısrarla üzerine basarak söylediği soya fasulyesi de yasaklı gıdalar arasında yerini almaktadır.
Tüm bu yasaklı sebzelerin yanı sıra şeker pancarı da galaktozemi hastaları için risk taşıyan sebzeler arasında kabul edilmektedir.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Kuru baklagiller
İçerisinde galaktoz bulunduran ve en zengin kaynaklarından biri olarak kabul edilen kuru baklagiller, galaktozemi hastaları için yasaklılar arasında yer almaktadır. Bunlardan en önemlisi mercimek, barbunya ve kuru fasulyedir.
Kuru baklagillerle beraber yasaklanan tohumlar da diyette dikkat gerektiren besinler arasındadır. Kakao, fındık, ayçiçeği gibi yağlı tohumlar hastalığın tetiklenmesini, kontrol dışı olmasını sağlamaktadır. Yüksek yağ içeren her besin yasaklı olarak kabul edilip uzun süre yenmemelidir.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Sakatat
Galaktozemi hastalarının uyum sağlaması gereken diyet listesinde sakatatlar da yasaklı olarak kabul edilmektedir. Alınması gerekenden fazla yağ bulunduran bu besinler arasında; karaciğer, beyin ve böbrek yer almaktadır. Ayrıca kalp ve diğer sakatat bölgeleri de yasaklanan ürünler arasında kabul edilmektedir.
Galaktozemi hastaları çoğunluğu sakatattan yapılan işlenmiş etlerden de uzak kalmalıdır. Sosis ve salam bu kategoride en önemli yasaklılar arasındadır.
Galaktozemi Hastaları İçin Diyette Uygun Olan Besinler
Galaktozemi hastalarının hemen hepsi galaktozemi geçer mi endişesi taşımaktadır. Hastalığın geçmesi mümkün olmasa da tedavi edilmesi mümkündür. Bu şekilde kaliteli ve sağlıklı yaşamak söz konusu olacaktır.
Galaktozemi hastalığı için uygun olan besinler, laktoz ve galaktoz içermeyen besinlerdir. Bunun için herhangi bir yasaklama getirilmeyen besinler arasında meyveler yer almaktadır.
Dilediğiniz her meyveyi herhangi bir yasaklama, sınırlama yaşamadan tüketebilmeniz mümkündür. Bununla beraber dikkat etmeniz halinde laktoz bulundurmayan besinlere de kontrollü şekilde diyetinize yer verebilirsiniz.
Galaktozemi Hastaları İçin Uygun Olan Tahıllar
Galaktozemi hastalığı olan kişiler, içinde galaktoz bulundurmayan tahılları tüketebilirler. Bunun için pirinç ve makarna tüketilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Ayrıca nişasta, mısır ve yulaf düzenli olarak yenmesi uygun olan tahıllardır. Yulafı hem kahvaltılarda hem de kendinize tatlı yapmak istediğinizde birçok ürünün yerine tercih edebilirsiniz.
Galaktozemi Hastaları İçin Uygun Olan Yağlar
Yağlar, sağlıklı insanlar için dahi sakıncalı kabul edilen besinlerdir. Bu nedenle gün içinde olabildiğince az tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Bu süreçte galaktozemi hastalarına verilebilecek yağ tavsiyeleri ise sıvı yağlar olacaktır.
Zeytinyağı ve mısır özü yağı bu hastalık için herhangi bir tehlike arz etmemektedir. Bununla beraber doktorların çok fazla önermemesiyle beraber ayçiçeği yağı da serbest besinler arasında yer almaktadır.
Yemeklerinizde veyahut salatalarınızda ayçiçeği yerine zeytinyağı tercih ederseniz karaciğerinizin ömrünü kolaylıkla uzatabilirsiniz. Bu nedenle galaktozemi hastalığı izin verse de ayçiçeği yağını azaltmanız tavsiye edilmektedir.
Galaktozemi Hastaları İçin Uygun Olan Tatlılar
Galaktozemi hastaları tatlı konusunda büyük sıkıntı yaşarlar çünkü süt kullanımı birçok tatlının temel taşıdır. Bu noktada sütsüz dondurma veyahut sütsüz şekerlemeler, tatlı olarak tercih edilebilir gıdalardır. Aynı zamanda sade lokumlar, pişmaniye, akide şekeri gibi şekerlemeler galaktozemi hastaları için uygun olan tatlılar arasında yer almaktadır.
Galaktozemi hastalarının, içinde laktoz ve galaktoz bulunmayan besinlerle tatlı tüketmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Şerbetli tatlılar bunun için ideal besinler arasında yer almaktadır. Bu tatlılar bisküvi ve puding tarzı besinler tüketmemeye özen gösterilmesi son derece önemlidir.
Şerbetli tatlıların yasaklı olmayan gıdalarla hazırlanması kişinin sağlığını riske atmayacak, tatlı ihtiyacını karşılamaya yetecektir.