Çölyak Diyeti Nasıl Yapılır?

Çölyak diyeti içeriğimizde, çölyak hastaları nasıl beslenmeli? Çölyak hastalarının yememesi gereken besinler nelerdir? sorularına cevap vereceğiz. Ayrıca çölyak diyeti ile ilgili en çok merak edilen soruların cevapları üzerinde duracağız. Eğer aklınıza takılan ekstra bir soru olursa yorumlar kısmından sorabilirsiniz.

Çölyak diyeti hakkında tüm detaylara yer verdiğimiz içeriğimizin yanı sıra glüten kilo aldırır mı? ve Glüten diyeti bölümlerine de göz atabilirsiniz.

Çölyak Hastalığı Nedir?

Çölyak, en çok görülen otoimmün hastalıklar arasında yer alır. Genellikle tahılların yapısında bulunan glüten proteini, vücut tarafından zararlı bir saldırgan olarak görülür ve vücudun savunma sistemi çalışmaya başlar. Bağışıklık sistemi vücudu korumaya çalışırken bağırsakların iltihaplanmasına ve zaman içerisinde ciddi zararlar almasına neden olur.

Çölyak Belirtileri

Çölyak belirtileri kişiden kişiye farklılık gönderebilir. Her semptom aynı düzeyde görülmeyebilir. Bu nedenle semptomlardan bazılarını hissediyorsanız bir uzmanla görüşerek tetkiklerinizin yapılmasını isteyebilirsiniz

• Her ishal çölyak belirtisi olmasa da çölyak hastalığının en çok karşılaşılan belirtilerinden birisidir. Hastaların yaklaşık yarısında gözükür ve sık sık ishal oluyorsanız çölyaktan şüphelenebilirsiniz.
• Kadınlarda çölyak belirtileri arasında en çok görülenlerden birisi şişkinliktir. Çölyak hastalarının tamamında şişkinlik belirtisi %15-20 oranında görülürken kadınlarda bu oran %40-50 arasındadır.
• Gaz, bebeklerde çölyak belirtileri arasında en çok tespit edilebilenidir. Çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda çölyak hastası çocukların %45-50’sinde gaz artışı olduğunu gösterir. Yetişkinlerde ise bu oran %7-8 aralığındadır.
• Yetişkinlerde çölyak hastalığı belirtileri arasında en dikkat çekeni ise kronik yorgunluktur. Kronik yorgunluğun pek çok nedeni olabileceğinden direkt çölyaktan şüphelenmek doğru olmasa da diğer belirtiler de varsa doktora görünmenizde fayda vardır. Bu yorgunluğun temelinde ise uyku sorunları ve ince bağırsağın zarar görmesi nedeniyle besinlerin yeterince emilememesi ile ortaya çıkan mineral ve vitamin eksiklikleridir.
• Kilo kaybı yetişkinlerde çölyak hastalığı belirtileri arasında en yaygınlarından birisidir. Çölyak hastalarının %25’inin ideal kilosunun altında olduğu görülmüştür. Bu hastaların glüten tüketimini kesmeleri ile birlikte 1 yıl içerisinde kilo alımının başladığı görülmüştür.
• Çölyak belirtileri arasında ishalin yanı sıra kabızlık da mevcuttur. Kimi hastalarda kabızlık ve ishalden birisi gözükürken kimilerinde dönüşümlü olarak ikisi de yaşanabilir.

Çocuklarda Çölyak Belirtileri

Çocuklarda, yetişkinlerde görülen çölyak belirtilerinin hemen hepsi görülür. Ancak ekstra olarak karşılaşılabilecek sorunlar da mevcuttur.

• Ergenlikte gecikme
• Yaşıtlarına göre gelişim geriliği
• Depresyon
• Anksiyete
• Deride yaşanan dökülmeler
• Ekrem ağrıları bunlardan bazılarıdır.

Çölyak Diyeti

Diyet listeleri arasında başlangıçta en çok zorlanılanlar arasında yer alan çölyak diyetini zaman içerisinde hayat tarzınız haline getireceğinizden emin olabilirsiniz. Bu süreçte vücudunuzdaki değişimleri görmek ise motivasyonunuzu arttıracaktır.

Çölyak hastalarının, glütene kadar önemli anlamda intoleransları vardır. Glüten tüketimine devam edilmesi durumunda her geçen gün bağırsaklar daha kötü hale gelerek semptomlarda artış görünür. Bu nedenle çölyak diyeti son derece katı bir şekilde uygulanmalıdır.

Çölyak diyetinin uygulanmasının ise çok da kolay olduğunu söylemek mümkün değildir. Buğday, çavdar, arpa gibi pek çok tahılda bulunan bir proteindir. Üstelik paketli gıdalar başta olmak üzere dışarıdan alınan her besinin özenle kontrol edilmesi gereklidir.

Çölyak Diyeti Bozulursa Ne Olur?

• Çölyak hastalarının yaşam kalitelerini düşüren yorgunluk, sindirim sorunları, baş ağrısı gibi semptomların azaltılması için diyet önemlidir. Çölyak diyeti bozulursa bu belirtiler yoğun şekilde kendisini göstermeye başlar.
• Çölyak hastaları glüten tükettiklerinde vücudun otoimmün sistemi devreye girer ve ince bağırsağa zarar verir. Bu nedenle çölyak diyetini bozmamak çok önemlidir. Bağırsak, kendisini iyileştirebilen bir yapı olduğundan diyetin düzenli uygulanmasıyla önemli miktarda iyileşme görülür. Çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma 2 yıl boyunca glüten tüketmeyen çocukların bağırsaklarının %95 oranında onarıldığını göstermektedir. Yetişkinlerde ise bu oran %40-60 bandındadır.
• Çölyak hastalığı ile kısırlık arasında önemli bir bağlantı bulunmuştur. Kadınlarda ise düşük yapma riskinde yükselme olduğu görülmüştür. Bu nedenle özellikle çocuk düşünüyorsanız otoimmün sistemin devreye girmesini önlemek adına diyetinizi kesinlikle bozmamalısınız.
• Çölyak diyeti uygulamayan çölyak hastalarının her 4’ünden 3’ünde kemik yoğunluğunda düşüş görülmüştür. Bu da kemik erimesi riskini arttırmaktadır.

Çölyak Hastaları Ne Yer?

Çölyak hastalığı ne yemeli? Sorusundan daha önemli olan “çölyak hastaları ne yememelidir?”. Ancak glüten içermeyen çölyak diyetinde serbest besinleri bilmek beslenme programınızı oluştururken size yardımcı olabilir.

• Badem, kaju, ceviz gibi kuruyemişler çölyak hastalarının tüketebileceği yiyeceklerdendir. Yalnızca glüten içermemekle kalmaz aynı zamanda içeriğindeki sağlıklı yağlar ve omega 3 sayesinde bağırsak sağlığınıza da katkıda bulunur.
• Mercimek, soya, fasulye gibi glüten içermeyen baklagilleri tüketebilişiniz.
• Yeşillikler ve baharatlar çölyak diyetinde en rahat tüketebileceğiniz besinler grubunda yer alır.
• Tahıllar grubundan yalnızca glüten içermeyenleri tüketmeniz gereklidir. Karabuğday, mısır ve pirinç tüketebilirsiniz.
• Yağ grubundan hindistancevizi, tereyağı ve sıvıyağların büyük bölümünü tüketebilirsiniz.
• Hayvansal proteinler konusunda rahat olabilirsiniz. Yumurta, balık, tavuk ve kırmızı eti tüketmenizde herhangi bir sakınca bulunmaz.

Çölyak Hastaları Kahvaltıda Ne Yer?

Çölyak hastaları kahvaltıda glüten içermeyen tüm yiyecekleri tüketebilirler. Bu liste kültürel alışkanlıklardan dolayı ilk bakışta kısıtlı gözükse de zaman içerisinde çok sayıda alternatif bulacağınıza emin olabilirsiniz.

• Avokado
• Yumurta (buradan çok sayıda tarif çıkarabilirsiniz.)
• Kuruyemişler
• Yoğurt
• Meyve
• Yulaf
• Pastırma
• Peynir
• Yeşillikler rahatlıkla tüketebileceğiniz yiyeceklerdendir.

Ekstra olarak günümüzde hemen her yiyeceğiniz glütensiz versiyonu üretilmeye başlamıştır. Bunları zamanla keşfederek sizi zorlamayacak bir beslenme programı sürdürmeye başlayabilirsiniz.

Çölyak Hastaları Hangi Ekmeği Yiyebilir?

Çölyak hastaları gluten içermeyen unlardan yapılan ekmekleri tüketebilirler. Karabuğday ekmeği en çok tüketilen çeşidi olmakla birlikte nohut, Hindistan cevizi unlarından yapılan ekmekleri de tüketebilirsiniz. Ancak mümkün olduğunca ekmeğinizi evde kendiniz yapmaya özen göstermenizde fayda var. Dışarıdan aldığınız ekmeklere eser miktarda da olsa glüten içeren besinlerin temas etme imkânı yüksektir. Eğer hazır ekmek alacaksanız çölyak hastaları için ekmek üreten ve bu konuda ekstra hassas firmaları tercih edebilirsiniz.

Çölyak Hastaları Ne Yiyemez?

Çölyak hastalarının yalnızca glüten içeren besinlerden uzak durması gereklidir. Ancak glüten eser miktarda da olsa pek çok yiyecekte bulunmaktadır. Bu nedenle yasaklı gıdalar oldukça fazladır.

• Beyaz unla yapılan tüm yiyeceklerden uzak durmalısınız.
• Makarna, noodle gibi yiyeceklerin yalnızca özel üretilen glütensizlerini tüketebilirsiniz.
• Bira başka olmak üzere malt içeceklerini tüketmemelisiniz.
• Restoranlarda hazırlanan kızartmaları tüketmemelisiniz. Genellikle ürünler ortak yağda kızartıldığından fark etmeden glüten alabilirsiniz.
• Yulaf genellikle diğer tahıllarla birlikte üretilir. Bu nedenle glüten içeriği konusunda hassas olan markaların dışındaki yulafları tüketmemelisiniz.
• Cipslerin büyük bölümünde glüten bulunur.
• Dondurma, kek, kurabiye, kraker gibi yiyeceklerin glüten içerme ihtimalleri oldukça yüksektir.
• Karışık baharatların içeriğinde sıklıkla buğday nişastası kullanıldığından baharatları ayrı ayrı kullanmaya özen göstermelisiniz.
• Kıvam verici ürünlerin çoğunda glüten bulunduğunu unutmamalısınız.

Çölyak Hastaları Bulgur Yiyebilir mi?

Bulgur, glüten içeren gıdalardan birisi olduğu için öğünlerinizde hiçbir şekilde yer almamalı. Bulgur pilavı, kısır gibi bulgur içeren tüm yemeklerden uzak durmalısınız. Eğer bulguru seviyorsanız alternatif olarak mısır bulguru kullanabilirsiniz.

Çölyak Diyet Listesi

Çölyak diyetine başlarken en çok yapılan hataların başında bir diyet listesini takip etmek gelir. Çölyak diyet listesi pdf ile takip edebileceğiniz birkaç haftalık liste ile sonlanmayacaktır. Hayatınız boyunca devam ettirmeniz gereken bir diyettir. Bu nedenle yapabileceğiniz en güzel şey yemeniz ve yememeniz gereken yiyecekleri öğrenerek beslenme programınızı kendiniz oluşturmaktır.

Ahmet Maranki Çölyak Diyeti

Ahmet Maranki çölyak diyeti gibi konularda sık sık konuşan isimlerden birisi olduğundan çölyak teşhisi alan pek çok kişi kendisinin özel bir diyeti olduğunu düşünebilmektedir. Ancak çölyak diyetinin kuralları son derece açıktır. Yalnızca glüten tüketmemeniz gerekmektedir. Bu nedenle Ahmet Maranki çölyak diyeti gibi bir beslenme programı da yoktur.

Çölyak Hastalarının Yorumları

Çölyak hastalarının yorumları Ekşi Sözlük, Kadınlar Kulübü gibi pek çok platformda paylaşılmaktadır. Özellikle çocuklarda yaşanan çölyak için beslenme kurallarına uymanın ebeveynler açısından son derece zor olduğu konuşulmaktadır. Glütensiz hazır gıdaların ise çölyak diyeti için kurtarıcı olduğu belirtilmektedir.

Çölyak hastalarının yorumları arasında hastalık teşhisinin genellikle aşırı zayıflık, bağışıklık sisteminin zayıflığı nedeniyle sık sık hastalanma sonucunda doktora gidilerek ortaya çıktığını söyleyenler yer alıyor.

Çölyak ve Çölyak Diyeti ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Çölyak hastalarının en sık sorduğu soruları sizin için cevapladık. Ekstra sorularınıza cevap almak için yorumlar bölümünü kullanabilirsiniz.